آنالیز بیزنس و کسب و کار ، روندی است که در آن ، نیازها و مشکلات یک شرکت یا یک سازمان بررسی میشوند و راه حل هایی ارزش آفرین برای آنها طراحی میشوند. روند آنالیز شدن ، عملکرد کلی شرکت و سازمان را بهبود می بخشد و یکی از روشهای جدید و مدرنی است که از طریق آن میتوان به کسب و کارها کمک کرد. واژه (بیزنس) مفهومی کلی تر و جامع تر از از واژه (کسب و کار) ارائه میدهد. کسب و کار مفهوم داد و ستد و خرید و فروش را تداعی میکند اما بسیاری از کسب و کارها (بیزنس) نیستند. یعنی ساختار جامع و مشخصی ندارند و فقط توسط فردی یا افرادی راه اندازی شده اند و با خرد عامه و نه با زیرساخت های علمی جلو میروند و هرچند پولسازند اما قدرت تکثیر شدن و رقابت در سطح یک را ندارند. واژه (آنالیز) هم از (تحلیل) کلی تر و پرمفهوم تر است. بعلاوه تحلیل ، این روزها برای بازارهای مالی خیلی استفاده میشود که با منظور من از بیزنس تداخل دارد. هرچند هر دوی این واژه ها انگلیسی هستند اما چون ترجمه ی آنها در فارسی، آن مفهوم جامع را ارائه نمیدهند، همان کلمات انگلیسی به کار برده شده اند.
آنالیز بیزنس چیست و چه کاربردهایی دارد؟
آنالیز بیزنس فرآیند شناسایی، تجزیه و تحلیل و حل مشکلات یا فرصت های کسب و کارهاست. این روند شامل درک نیازها و اهداف سرمایه گذاران ، تعریف محدوده و الزامات یک پروژه یا پیدا کردن راه حل، و تسهیل اجرا و ارزیابی نتایج است. آنالیز بیزنس میتواند به کسب و کارها در بهبود عملکرد، کارایی، کیفیت و رضایت مشتریان کمک کند.
در بازار رقابتی امروز، آنالیز بیزنس ، مهم‌تر از همیشه است. کسب‌وکارها با چالش‌ها و عدم قطعیت‌های زیادی مانند تغییر علائق و انتخابهای مشتریان، ظهور فناوری های جدید، تغییرات قوانین، مسائل اقتصادی و رقابت ملی و جهانی روبرو هستند، و این یعنی هر روزه باید آماده تغییر باشند. برای بقا و پیشرفت در این محیط پویا و همواره رو به تغییر، کسب و کارها باید چابک، نوآور و مشتری محور باشند. باید دائماً بازار را رصد کنند، روندها و فرصت ها را شناسایی کنند و با شرایط متغیر سازگار شوند. همچنین باید ارزشی را به مشتریان و سرمایه گذاران خود ارائه دهند و خود را از رقبای خود متمایز کنند.
آنالیز بیزنس میتواند با بوجود آوردن فرصتهای زیر به کسب و کارها در دستیابی به این اهداف کمک کند:
- هماهنگی اهداف استراتژیک: آنالیز بیزنس میتواند به کسب و کارها کمک کند تا چشم انداز، مأموریت و اهداف خود را با نیازها و انتظارات مشتریان و سرمایه گذاران ، نزدیک کنند. همچنین میتواند به آنها در اولویت بندی و انتخاب با ارزش ترین و امکان پذیرترین پروژه ها یا راه حل هایی که از اهداف استراتژیک آنها پشتیبانی میکند کمک کند. این یعنی شما میتوانید هم به اهداف بلند مدت خود فکر کنید و هم در حال حاضر، بهترین تاکتیک ها و راه حل های موجود را انتخاب کنید.
- مدیریت ریسک: آنالیز بیزنس میتواند به کسب و کارها کمک کند تا ریسک ها و عدم قطعیت های بالقوه ای را که میتواند بر پروژه ها یا راه حل های آنها تأثیر بگذارد را شناسایی و کاهش دهند. همچنین میتواند به آنها کمک کند تا تأثیر و امکان سنجی، گزینه ها و سناریوهای مختلف را ارزیابی کنند و برنامه های جایگزین یا مقابله ای را برای اتفاقات غیر منتظره آماده کنند.
- مدیریت کردن تغییر: تغییر برای مدیران و کسب و کارها آسان نیست. بخصوص برای مدیران ایرانی که بسیاری از آنها هنوز به شیوه های سنتی فکر میکنند و عمل میکنند. آنالیز بیزنس میتواند به کسب و کارها در مدیریت و آسان شدن روند تغییرات در سازمان و فرآیندهای آن کمک کند. همچنین میتواند به آنها کمک کند تا نتایج و مزایای تغییر را نظارت و اندازه گیری کنند و بهبود مستمر را اندازه گیری و پایش کنند.
- نوآوری و ایجاد تمایز: آنالیز بیزنس میتواند به کسب و کارها کمک کند تا فرهنگ نوآوری و خلاقیت را در سازمان خود پرورش دهند. میتواند به آنها کمک کند تا ایده ها، فرصت ها و راه حل های خلاقانه جدیدی را شناسایی و کشف کنند که نیازهای برآورده نشده یا پنهان مشتریان و سرمایه گذاران را برطرف میکند. همچنین میتواند به آنها کمک کند تا ارزش های پیشنهادی منحصر به فرد و قانع کننده ای را طراحی و ارائه دهند که آنها را از رقبای خود متمایز میکند.
آنالیزور بیزنس کیست؟
طبق تعریف وبسایت رسمی IIBA ، آنالیزور بیزنس ، عامل تغییر در سازمان است. وقتی یک شرکت یا سازمان به تغییر سیستماتیک و حرفه ای نیاز دارد، یک آنالیزور بیزنس می تواند این تغییرات را به بهترین شکل کنترل و مدیریت کند. یک آنالیزور بیزنس میتواند از از روشهای زیادی از طریق تحلیل یک کسب و کار به شما کمک کند:
- میخواهید بدانید راه حل های پیشنهادهایی که از متخصصان هر بخش دریافت میکنید ، با نقطه نظرات و انتظارات سرمایه گذاران و مدیران ، از دید کلان ، مطابقت دارد؟ یک آنالیزور بیزنس میتواند به شما کمک کند.
- میخواهید از طریق چک کردن دقیق نیازها و اهداف تجاری شرکت و اولویت بندی آنها ، ریسک ناشی از اجرای راه‌حل‌های نادرست یا ناکارآمد را کم کنید؟ آنالیزور بیزنس میتواند به شما کمک کند.
- میخواهید مهم‌ترین و فوری‌ترین نیازهای بیزنس را شناسایی کنید و با تکیه بر منابع موجود و فعالیت‌های سودآورتر ، هزینه ها را کمتر و کارآیی را بیشتر کنید؟ آنالیزور بیزنس میتواند به شما کمک کند.
- میخواهید از نتایج و نقاط مثبت راه حل ها مطمئن شوید آنها را با اهداف استراتژیک و چشم انداز سازمان همسو کنید؟ میتوانید روی کمک یک آنالیزور بیزنس حساب باز کنید.
- آنالیزور بیزنس میتواند با تکیه بر اطلاعات و دیتا های شرکت ، یا بر اساس استراتژی ها و راهکارها و حل مشکلات و پیدا کردن بهترین جوابها، چه در بخش استراتژی، چه مدیریت، چه منابع انسانی، چه بازاریابی و فروش یا هر قسمتی از بیزنس که نیاز به بهبود عملکرد دارد، به شما کمک برساند.
Photo by Mikael Blomkvist from Pexels
آنالیز بیزنس چه ابزارها و تکنیک هایی دارد؟
برای انجام موثر آنالیز بیزنس، کسب و کارها باید از ابزارها و تکنیک های مختلفی استفاده کنند، مانند:
- تجزیه و تحلیل بازار رقابتی: تحلیل بازار، راهکاری استراتژیک برای ارزیابی و درک ساختار کلی، پویایی و شناخت بازیگران کلیدی در یک صنعت یا بازار خاص است. هدف به دست آوردن حداکثر بینش صحیح در مورد بازار رقابتی برای اطلاع رسانی درباره تصمیم گیری تجاری، شناسایی فرصت ها و تدوین استراتژی های بازاریابی موثر است. این ابزار شما برای درک اینکه رقبای شما چه کسانی هستند، چه کاری انجام میدهند و چگونه میتوانید از آنها پیشی بگیرید است. این یک بررسی عمیق است که زمین بازی را در صنعت شما ترسیم میکند. برخی از چارچوب‌های رایج تجزیه و تحلیل منظر رقابتی عبارتند از: تحلیل SWOT، پنج نیروی پورتر، تجزیه و تحلیل PESTEL، ماتریس BCG و چارچوب تحلیل رقیب و …
- تجزیه و تحلیل سرمایه گذاران: در آنالیز بیزنس معمولا مالک/مالکان یا رییس/هیات مدیره شرکت ، با عنوان کلی (سرمایه گذار/سرمایه گذاران) ، (ذینفع/ذینفعان) یا (سهامداران) شناخته میشوند. بنابراین اگر شما خودتان مالک شرکت یا سازمانی هستید، شما سرمایه گذارید. یا ممکن است هیات مدیره شرکت ، سرمایه گذاران شرکت یا سازمان باشند.
آنالیز بیزنس ، فرآیند شناسایی و درک نیازها، انتظارات و علایق افراد یا گروه های مختلفی است که در یک پروژه سهم دارند. هدف این است که اطمینان حاصل شود که پروژه یا راه حل ، مطابق با قوانین و چارچوب هاست و ارزش کافی را به همه سرمایه گذاران ارائه میدهد. بنابراین، آنالیز بیزنس، ابزاری برای ایجاد و حفظ روابط مثبت با سرمایه گذاران است که شامل شناسایی و اولویت بندی تاثیر سرمایه گذاران، ارزیابی تأثیر آنها، و توسعه راهبردهایی برای تعامل و برقراری ارتباط با آنها است. هماهنگی بین نظرات و استراتژیهای سرمایه گذاران با شرکت، بر عهده ی ابزارهای آنالیز بیزنس است.
- تجزیه و تحلیل و نیاز سنجی ها: گام بعدی، استخراج، تجزیه و تحلیل و مستندسازی الزامات کاربردی و غیرعملکردی یک پروژه یا راه حل است. هدف آنالیز بیزنس از این گام ، این است که محدوده و مشخصات پروژه یا راه حل را تعریف کند تا اطمینان حاصل شود که نیازها و انتظارات سرمایه گذاران برآورده میشود. این گام کمک میکند تا طراحی و ارائه یک محصول (یا محصولات) یا خدمات با کیفیت بالا را داشته باشید. این گام آنالیز بیزنس ، شامل جمع‌آوری و اعتبارسنجی بایدها و نبایدها، مدل‌سازی و تأیید آنها، و مدیریت و شناخت دقیق نیازها (نیازسنجی) است.
- تجزیه و تحلیل فرآیند کسب و کار: این گام از فرآیند آنالیز بیزنس ، شامل بررسی و بهبود وضعیت فعلی یا آینده یک بیزنس است. یعنی مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی که الآن دارید انجام میدهید تا که خروجی یا نتیجه خاصی را برای مشتری یا سرمایه گذاران ایجاد کند. هدف از این مرحله ، بهینه سازی کارایی، اثربخشی و کیفیت فرآیند بیزنس و از بین بردن هرگونه هدر رفت وقت ، سرمایه و انرژی، کم کردن خطاها یا موارد اضافی است. گامهای استفاده شده در آنالیز بیزنس در این قسمت ، برای ساده سازی و بهبود کیفیت عملیات شما است که شامل مستندسازی فرآیند کسب و کار، شناسایی و اندازه گیری شاخص های عملکرد، و توصیه و اجرای بهبود هر فرآیند است.
اینها تنها برخی از ابزارها و تکنیک هایی هستند که یک آنالیزور بیزنس برای کمک به موفقیت کسب و کارها در چشم انداز رقابتی امروز استفاده میکند. آنالیز بیزنس ، یک مهارت ارزشمند و همه کاره است که میتواند در حوزه ها، صنایع و زمینه های مختلف به کار گرفته شود. بعلاوه میتواند به کسب و کارها کمک کند تا مزیت رقابتی کسب کنند، ارزش ایجاد کنند و به برتری دست یابند.
تحقیقات و مطالعات درباره تاثیر آنالیز بیزنس بر عملکرد کسب و کارها چه میگویند؟
آنالیز بیزنس میتواند به شرکت ها در بهبود عملکرد، تصمیم گیری، مدیریت ریسک و رسیدن به نوآوری کمک کند. در اینجا بعضی آمارها و تحقیقات در مورد اثربخشی آنالیز بیزنس بر موفقیت کسب و کار به عنوان نمونه هایی از هزاران مورد موجود آورده شده است:
- طبق نظرسنجی IIBA، سه مزیت اصلی آنالیز بیزنس در شرکتها و سازمانها عبارتند از: بهبود کارایی و بهره‌وری (64%)، دستیابی به تصمیم‌گیری های مؤثرتر (56%) و ایجاد عملکرد مالی بهتر (51%).
- تجزیه و تحلیل داده های کسب و کار، که زیر مجموعه ای از آنالیز بیزنس است که بر گزارشها و نتایج مبتنی بر داده تمرکز دارد، میتواند به کسب و کارها کمک کند تا مزیت رقابتی در بازار کسب کنند. طبق گزارش McKinsey، سازمان‌هایی که مبتنی بر آنالیز داده‌ها جلو میروند ، ۲۳ برابر بیشتر احتمال دارد مشتریان را جذب کنند، ۶ برابر بیشتر احتمال دارد مشتریان را حفظ کنند و ۱۹ برابر بیشتر احتمال دارد که سودآور باشند.
- آنالیز بیزنس همچنین میتواند به کسب و کارها کمک کند تا ریسک را به حداقل برسانند و از اشتباهات پرهزینه جلوگیری کنند. به عنوان مثال، مطالعه ای توسط PMI نشان داد که مدیریت ضعیف در شناخت نیازها یکی از دلایل اصلی شکست پروژه است و به طور متوسط 51 میلیون دلار به ازای هر 1 میلیارد دلار هزینه شده در پروژه ها هزینه دارد.
- آنالیز بیزنس میتواند با پاسخ دادن به سوالاتی در مورد مشتری، بازار، محصول و فرآیند، الهام بخش تغییر و نوآوری باشد. آنالیز بیزنس میتواند به کسب و کارها کمک کند فرصت های جدید را شناسایی کنند، ایده های جدید را آزمایش کنند و مفروضات را تأیید کنند. به عنوان مثال، نتفلیکس با آنالیز بیزنس برای تبدیل مدل کسب و کار خود از اجاره DVD به پخش آنلاین، بر اساس داده ها و بازخورد مشتریان استفاده کرد.
- آنالیز بیزنس میتواند به کسب و کارها کمک کند تا عملکرد خود را با ارائه تصویری واضح از آنچه که جواب میدهد و آنچه جواب نمیدهد، تصمیم گیری ها را سریعتر و دقیق تر کرده ، ریسکها را به حداقل رسانده، و ایجاد تغییرات و نوآوری ها را بهبود بخشند.
- آنالیز بیزنس همچنین میتواند به کسب و کارها کمک کند تا استراتژی ها، فرآیندها و قابلیت های خود را با اهداف و چشم انداز خود هماهنگ کنند. چیزی که در شرکتها ، فقط در حد حرف و نوشته ی روی کاغذ باقی مانده است. بر اساس مطالعه ای که توسط Accenture انجام شده است، شرکت هایی که در آنالیز بیزنس برتر هستند، 50 درصد بیشتر از همتایان خود از نظر رشد درآمد و سودآوری بهتر عمل میکنند.
- آنالیز بیزنس همچنین میتواند به کسب و کارها با درک نیازها، خواسته ها و انتظاراتشان به افزایش رضایت و وفاداری مشتری کمک کند. به عنوان مثال، آمازون از آنالیز بیزنس برای شخصی سازی توصیه ها، پیشنهادات و خدمات خود برای هر مشتری استفاده میکند که در نتیجه نرخ نگهداری و تبدیل بالاتری بوجود می آورد.
- آنالیز بیزنس همچنین میتواند به کسب و کارها کمک کند تا فرهنگ یادگیری و همکاری را در سازمان و شرکت گسترش دهند. این کار باعث توانمندسازی کارکنان، تیم ها و سرمایه گذاران ، برای به اشتراک گذاشتن یافته ها، بازخورد و ایده های جدید میشود. به عنوان مثال، گوگل از آنالیز بیزنس برای تشویق نوآوری و آزمایش در میان کارمندان خود استفاده میکند که در نتیجه محصولات و ویژگی های موفق بسیاری را به همراه دارد.
- آنالیز بیزنس همچنین میتواند به کسب و کارها کمک کند تا با شرایط در حال تغییر بازار و خواسته های مشتریان سازگار شوند و آنها را قادر میسازد تا به فرصت ها و چالش های جدید به سرعت و به طور موثر پاسخ دهند. به عنوان مثال، Airbnb از آنالیز بیزنس استفاده کرد تا مدل کسب و کار خود را از اجاره اتاق به ارائه تجربیات به مشتریان تغییر دهد که ارزش بیشتری در چشم مشتریان دارد و این کار را بر اساس داده ها و یافته های داده های مشتریان، انجام داد.
Photo by tungnguyen0905 From Pixabay
چگونه با آنالیز بیزنس میتوانید برو به جلو و به سمت آینده نگاه کنید؟
بسیاری از کسب و کارهای ایران هنوز سنتی اداره میشوند. ممکن است چند بخش از کسب و کار خود را به روز کرده باشند و مثلا از اینستاگرام استفاده کنند و یا وبسایت زده باشند و دیجیتال مارکتینگ را هم به نوعی به کار خود اضافه کرده باشند، اما واقعیت این است که در همین مقوله ها هم هنوز سنتی و کند عمل میکنند. مساله قیمت دلار و تحریم ها به تنهایی نیست. الیته که اقتصاد و رونق اقتصادی ، باعث گشایش بازار و گردش مالی و ارتباط با دنیای به روز اطراف میشود، اما به نظر من ساختار تفکر مدیران ما هنوز سنتی است. برای اثبات این حرف کافی است بازار را باز بگذارید و راه را برای رقابت باز کنید. آیا به نظر شما شرکتهای داخلی ، با تمام ادعایی که دارند، توان مقابله با شرکتهای حتی کوچک خارجی را دارند یا توسط آنها پس زده میشوند؟
به همین دلیل است که من فکر میکنم سازمانها و شرکتها باید با سرعت بیشتری به روز شوند و بتواند در مقیاس جهانی فکر کنند و عمل کنند. هرچند بودجه ی شرکتهای بین المللی را ندارند اما در ایران ، کسی از آنها این بودجه ها راهم نمیخواهد و میتوان با بودجه های کمتر ، کارهای بزرگتری کرد.
- نیاز به تغییر را بشناسید: اگر کسب‌وکارهای سنتی هستید، باید تهدیدها و فرصتهای ناشی از تغییرات سریع بازار و تقاضای کم و یا زیاد مشتریان را بپذیرید و مایل به سرمایه‌گذاری در نوآوری و تحول باشید. همچنین باید شکاف ها و ضعف های موجود در فرآیندها، فناوری ها و فرهنگ فعلی خود را شناسایی کرده و با کمک متخصصان آنالیز بیزنس به دنبال رفع آنها باشید.
- داده ها و تجزیه و تحلیل ها، اهرمی برای قدرت شما هستند: به عنوان یک کسب و کارهای سنتی باید از داده ها و تجزیه و تحلیل ها برای به دست آوردن دورنمایی در مورد عملکرد، مشتریان، رقبا و روندهای صنعت خود استفاده کنید. همچنین باید از داده ها و تجزیه و تحلیل برای پشتیبانی و قوی تر کردن تصمیم گیری هایتان، برنامه ریزی و بهینه سازی استفاده کنید. متخصصان آنالیز بیزنس میتوانند به کسب و کارهای سنتی کمک کنند تا داده ها را به طور موثر جمع آوری، تجزیه و تحلیل و ارتباط برقرار کنند تا از ابزارها و تکنیک هایی مانند تجسم داده ها، تجزیه و تحلیل و پیش بینی با کمک هوش مصنوعی استفاده کنید.
- شیوه‌های چابک و دیجیتال را بپذیرید: اگر کسب و کاری سنتی هستید ، باید شیوه‌های چابک و دیجیتال را اتخاذ کنید تا ارزش را سریعتر و کارآمدتر به مشتریان خود ارائه دهید. همچنین باید از همین شیوه ها برای تقویت همکاری، آزمایش و بازخورد در سراسر سازمان استفاده کنید. متخصصان آنالیز بیزنس میتوانند به کسب‌وکارهای سنتی کمک کنند تا متدولوژی‌های چابک را پیاده‌سازی کنند، مانند ساخت داستان‌های مشتری، سفر مشتری و صدها تاکتیک دیگر و یا استفاده از فناوری‌های دیجیتالی مانند محاسبات ابری، اتوماسیون و بلاک چین استفاده کنید.
- دامنه برنامه ریزی و تجزیه و تحلیل کسب و کارتان را گسترش دهید: به عنوان یک کسب و کار سنتی باید دامنه فعالیت های برنامه ریزی و تحلیل کسب و کار خود را گسترش دهید تا جنبه هایی مانند فروش، بازاریابی و برنامه ریزی عملیاتی را در بر گیرند و آنها را با چشم انداز استراتژیک و اهداف سازمان هماهنگ کنید. همچنین باید از تکنیک‌های مدل‌سازی، شبیه‌سازی و تحلیل سناریو پیشرفته برای کمک به سازمان در تصمیم‌گیری بهتر و بهینه‌سازی عملکرد و ایجاد ارزش استفاده کنید. متخصصان آنالیز بیزنس میتوانند به کسب و کارهای سنتی کمک کنند تا قابلیت های برنامه ریزی و آنالیز بیزنس خود را افزایش دهند تا از فناوری های پیشرو برای تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری دقیق تر و قابل اعتمادتر استفاده کنید.
جمع بندی و نتیجه گیری:
آنالیز بیزنس بر اساس نیاز امروزه شرکت ها و سازمانها ، در مقابل تفکر سنتی به وجود آمده است و به سرعت در حال گسترش است. این علم به مفهوم کلی، تمام جنبه های مختلف برای موفقیت یک سازمان ، از بالا تا پایین را بررسی کرده ، آنالیز میکند و برای هر قسمت راه حل های مناسب بر اساس تحلیل ها و داده های به دست آمده ارائه میدهد.
اینکه چرا بیزنس ها به آنالیزور بیزنس نیاز پیدا می کنند به سرعت تغییر بالا در بازار ارتباط پیدا میکند. شما نمیتوانید یک برنامه ی کلی بازاریابی و فروش بریزید و منتظر باشید تا برای 5 سال آینده برایتان نتیجه به بار بیاورد. برندینگ هم در ایران جواب نمیدهد. نیروی انسانی و جابجایی آنها ، استراتژیهای شرکتها را دستخوش تغییر میکند. شرایط اقتصادی ناپایدار و تورم و قدرت خرید مردم را به این جمع اضافه کنید ، آن وقت میبینید که برای برنامه ریزی برای شرکت یا سازمان خود، به اطلاعات و دیتاهای بسیاری نیاز دارید تا موفق شوید. آیا وقت ، تخصص و نفرات لازم را برای این تحلیل ها دارید؟ شما چطور دارید تصمیم هایتان را جلو میبرید؟
